Trong bối cảnh đổi mới giáo dục đại học, nghiên cứu khoa học (NCKH) không chỉ là công cụ nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn là nền tảng để phát triển tư duy phản biện, sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề cho sinh viên. Đối với Khoa Ngoại ngữ – Trường Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng, NCKH từ lâu đã được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, được Ban lãnh đạo khoa và toàn thể giảng viên, sinh viên chú trọng triển khai, mặc dù còn gặp không ít khó khăn, đặc biệt trong điều kiện nguồn lực chưa thực sự dồi dào.

Giảng viên và sinh viên khoa Ngoại ngữ tham gia hội thảo khoa học Quốc gia

1. Tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học trong bậc học đại học

Ở bậc đại học, sinh viên không chỉ tiếp thu kiến thức thụ động mà còn cần chủ động khám phá, vận dụng và sáng tạo trên nền tảng lý thuyết. NCKH chính là con đường giúp sinh viên phát triển năng lực học thuật một cách toàn diện, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, tư duy logic và khả năng viết học thuật. Với sinh viên Khoa Ngoại ngữ, hoạt động NCKH còn giúp các em tiếp cận các xu hướng mới trong giảng dạy, dịch thuật, ngôn ngữ học và văn hóa – những lĩnh vực đang ngày càng có nhiều cơ hội nghề nghiệp.

Bên cạnh đó, việc khuyến khích NCKH còn giúp gắn kết lý thuyết với thực tiễn, tạo cơ sở để nhà trường và khoa phát triển các đề tài phục vụ cộng đồng, doanh nghiệp và xã hội. Đây cũng là một yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng đào tạo và uy tín của nhà trường trong hệ thống giáo dục đại học.

2. Khó khăn trong nghiên cứu khoa học đối với sinh viên

Tuy nhiên, việc triển khai NCKH trong môi trường còn nhiều hạn chế về cơ sở vật chất và ngân sách như ở các trường đại học địa phương, trong đó có Trường Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng, là một thách thức không nhỏ. Sinh viên nhiều khi còn thiếu kỹ năng nghiên cứu, ngại viết, thiếu định hướng đề tài và khó khăn trong việc thu thập tài liệu chuyên ngành, đặc biệt là tài liệu bằng tiếng Anh học thuật.

Ngoài ra, việc cân bằng giữa học tập, làm thêm và nghiên cứu cũng khiến nhiều sinh viên không thể dành đủ thời gian và tâm sức cho đề tài. Với giảng viên, mặc dù tâm huyết, nhưng việc hướng dẫn sinh viên nghiên cứu trong điều kiện thời gian và chế độ hỗ trợ còn hạn chế cũng là một trở ngại.

3. Cách thức triển khai và khắc phục khó khăn

Trước thực tế đó, Khoa Ngoại ngữ đã có nhiều biện pháp cụ thể nhằm khuyến khích và tạo điều kiện cho hoạt động NCKH phát triển. Một trong những chiến lược quan trọng là xây dựng đội ngũ giảng viên đồng hành cùng sinh viên ngay từ khâu hình thành ý tưởng, xây dựng đề cương cho đến triển khai và bảo vệ kết quả.

Hướng dẫn sinh viên trao đổi, hình thành ý tưởng, xây dựng đề cương nghiên cứu

Khoa cũng tổ chức các buổi tập huấn kỹ năng NCKH, viết báo cáo khoa học, trình bày PowerPoint, sử dụng tài liệu tham khảo chuẩn APA/MLA... Sinh viên được khuyến khích tham gia các hội thảo sinh viên nghiên cứu khoa học cấp khoa, cấp trường, và cả các cuộc thi cấp thành phố hoặc quốc gia.

Đặc biệt, Khoa đã linh hoạt sử dụng các nguồn tài nguyên mở, khai thác hệ thống học liệu điện tử và tổ chức mô hình nghiên cứu nhỏ theo nhóm – vừa phù hợp với khả năng sinh viên, vừa đảm bảo tính thực tiễn. Bên cạnh đó, nhiều đề tài còn được lồng ghép vào học phần tốt nghiệp hoặc đề án học phần, giúp sinh viên vừa học vừa nghiên cứu.

Cô trò khoa Ngoại ngữ, trường Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng tham gia Hội thảo khoa học Quốc gia

4. Kết quả đạt được

Nhờ những nỗ lực trên, hoạt động NCKH của Khoa Ngoại ngữ đã thu được nhiều kết quả tích cực. Nhiều đề tài nghiên cứu của sinh viên đạt giải tại các cuộc thi sinh viên NCKH cấp trường, cấp thành phố; một số báo cáo được chọn đăng trong kỷ yếu hội thảo và tạp chí học thuật. Nội dung các đề tài đa dạng, bám sát chuyên ngành và có tính ứng dụng cao như: “Phân tích lỗi ngữ pháp trong bài viết tiếng Anh của sinh viên năm nhất”, “Ứng dụng công nghệ AI trong giảng dạy tiếng Anh”, “Nghiên cứu về ảnh hưởng của Tiktok giúp việc nâng cao kĩ năng nghe cho sinh viên năm thứ nhất”, “Nghiên cứu về việc sử dụng Chatbot trong học nói cho sinh viên năm thứ 2”, “Nghiên cứu về tác động của ChatGPT đối với tính chủ động của người học ngoại ngữ” ...

Quan trọng hơn cả, hoạt động NCKH đã thực sự lan tỏa tinh thần học thuật trong sinh viên, giúp các em tự tin hơn khi bước vào môi trường làm việc chuyên nghiệp sau khi ra trường.

Kết luận

Dù còn đối mặt với nhiều thách thức, nhưng NCKH vẫn luôn được cô trò Khoa Ngoại ngữ – Trường Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng xác định là nhiệm vụ trọng tâm và bền bỉ theo đuổi. Với sự hỗ trợ từ nhà trường, sự tâm huyết của giảng viên và sự chủ động từ sinh viên, hoạt động NCKH tại khoa ngày càng phát triển, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và khẳng định vị thế của khoa trong môi trường giáo dục đại học hiện đại.

(Khoa Ngoại ngữ)